Abraham. Catalogus van Belgische kranten
Abraham is een overkoepelende catalogus van Belgische kranten in erfgoedinstellingen in Vlaanderen en Brussel. De databank brengt het Vlaamse krantenerfgoed volledig in kaart. Hij bevat meer dan 11.000 krantentitels die worden bewaard door meer dan 100 erfgoedorganisaties. Bij meer dan 2.400 titels vind je links naar gedigitaliseerde edities die vrij online beschikbaar zijn.
Wil je zoeken in de catalogus? Ga dan naar krantencatalogus.be.
Waarom Abraham?
Kranten vormen een belangrijk onderdeel van ons cultureel erfgoed. Ze zijn niet alleen een unieke historische bron voor onderzoekers, ook bij het grote publiek zijn ze erg in trek. Dag- en weekbladen berichten immers over alle facetten van het maatschappelijke leven. Helaas zijn ze ook erg kwetsbaar. Nieuwsbladen werden niet gemaakt met het oog op de eeuwigheid en vooral kranten uit de jaren 1850 - 1950 zijn erg verzuurd. Ze zullen uiteindelijk verpulveren tot stof, alle goede zorgen ten spijt.
In vele landen lopen daarom al jaren grote conserveringsprogramma’s waarbij kranten aanvankelijk op microfilm werden gezet en tegenwoordig worden gedigitaliseerd. Ook voor de Belgische kranten drong een dergelijk reddingsplan zich op. Een eerste stap daarbij was de inventarisatie van het krantenbezit. Het is immers belangrijk een goed overzicht te hebben van wat waar wordt bewaard en van wat er al is gedigitaliseerd.
Abraham 1830-1950
In 2007 namen verschillende partners met steun van de Vlaamse Gemeenschap het initiatief tot Abraham: een online databank van Belgische kranten (it de periode 1830-1950 die in Vlaanderen worden bewaard. Dat kan zowel op papier, als in microvorm of digitaal zijn. Gekozen werd voor de periode 1830-1950 omdat kranten uit de tweede helft van de negentiende en de eerste helft van de twintigste het meest kwetsbaar zijn.
De realisatie van de databank gebeurde tussen 1 november 2007 en 30 september 2009 met een projectsubsidie van de Vlaamse Gemeenschap. Vanaf oktober 2009 maakte het project deel uit van de werking van de Vlaamse Erfgoedbibliotheken. De eerste actieve inventarisatie werd eind 2010 afgesloten.
Bij het afronden van het project bevatte de krantendatabank meer dan 6.100 krantentitels. Meer dan dan honderd instellingen namen deel. De dekkingsgraad is dus groot: het Abraham-project inventariseerde niet alleen de grote, nationale titels, maar ook de vaak minder bekende regionale en lokale uitgaven.
De databank werd genoemd naar de Antwerpse uitgever Abraham Verhoeven (1575-1652), die in 1605 een van de allereerste kranten ter wereld uitgaf en mag worden beschouwd als een pionier van de dagbladpers.
Abraham 1800-2020
De vzw Vlaamse Erfgoedbibliotheken hield Abraham in de periode 2010-2018 niet alleen in de lucht maar zorgde ook heel wat verbeteringen en updates. Het aantal opgenomen titels werd in de loop van acht jaar op 7.850 gebracht.
Om de database te vervolmaken en verder te optimaliseren voor digitaliseringsprojecten kende de Vlaamse overheid in 2018 een subsidie toe voor een tweejarig project. Abraham 2020: Nieuw leven voor oud nieuws bracht in 2019 en 2020 alle Belgische kranten in Vlaams bezit op een gestandaardiseerde wijze in kaart, van 1800 tot vandaag.
Beleids- en onderzoeksinstrument
Door zijn volledigheid is Abraham een bruikbaar beleidsinstrument voor instellingen en diverse overheden. Het is duidelijk welke instellingen bezig zijn met het digitaliseren van kranten. Op basis van de gegevensbank kunnen afspraken worden gemaakt voor toekomstige digitaliseringsprojecten en voor het vormen, het aanvullen en de mobiliteit van collecties. Abraham is dé basis voor samenwerkingsprojecten op lokaal, regionaal en nationaal vlak.
Abraham is daarmee tevens een belangrijk onderzoeksinstrument geworden. Iedereen kan met een eenvoudige zoekopdracht te weten komen welke kranten er zijn zijn geweest van een bepaald type of strekking, of voor een bepaalde regio.
Wie wil weten waar hij een bepaalde krant kan vinden, vindt er de bewaarsinstellingen en in welke vorm de krant daar wordt bewaard. Er zijn ook al heel wat van deze kranten gedigitaliseerd. Ook die geditialiseerde kranten vind je via Abraham.
